Toplama ve çıkarma gibi Aritmetik işlemlerin yapılmasında kullanılan, rakamlar yerine boncuk benzeri nesnelerden yararlanılan bir hesap aracına abaküs denir. Abaküs sözcüğü, Eski Yunanca kökenlidir. Eski Yunanlılar, Romalılar, Mısırlılar, Hintliler ve Çinliler, hesap yaparken abaküs kullanırlardı. Rakamlar simgelerle gösterilmeye başlandıktan sonra abaküs kullanımı azaldı. Abaküste; bir çerçeve içinde yan yana onüç tane çubuk bulunur. Her çubukta da beş boncuk vardır. Çubuklar sayıların basamaklarını gösterir. Sayı boncuğu veya abaküs, basit toplama ve çarpma işlemleri için kullanılan bir alettir. Boncukların sayılması şeklinde çalışır. Abaküsle işlem yaparken rakamları ve sayıları değil, boncukları ve şekilleri görürsünüz. Bu da görsel zekayı arttırır.

Çin Abaküsü - Suan-Pan

Abaküsün Çince ismi suan-pan (hesaplama tahtası) ya da chu suan phan (boncuk hesaplama tahtası) dır. Tahta bir dikdörtgenden oluşan abaküsün kısa kenarları dikey, uzun kenarları yatay şekilde uzanıyor. Uzun kenarları arasında wei, hang ya da tang isimli genelde bambu ya da telden yapılmış dikey çubukları bulunuyor. Bu çubuklar üzerinde ileri ve geri hareket edebilen chu isimli hafif yassılaştırılmış 7 boncuk bulunuyor. Tahta çerçeve, boncuklardan ikisi üstte diğer beşi altta kalacak şekilde kesen liang isimli tahta bir parçayla eşit olmayan iki bölümü ayırıyor.Hang isimli basamakları temsil eden dikey çubuklardan genelde 9 ya da 12 tane bulunuyor, ama bunların kimi zaman 30’a kadar çıktığı biliniyor. En sağdaki birler basamağı olarak alınırsa yanındaki onlar, yüzler, binler… basamağı şeklinde devam ediyor. Liang isimli çubuğun üst kısmında kalan iki boncuktan her biri beş değerinde, alt kısmında kalan iki boncuktan her biri de beş değerindedir. 

Japon Abaküsü - Soroban

Soroban, Japonca'da abaküs demektir. Hesap makinesinin atası sayılan abaküsün Japonya'da kullanılan modeli olan soroban, bir hesaplama aracıdır. Soroban'ın 1930 'larda geliştirilen klasik modeli mental aritmetik eğitimleri için de kullanılır. Soroban’ın orta kirişinin üzerindeki tek boncuk 5 değerini (bu boncuklar, cennet boncuk olarak da adlandırılır) ve kirişin aşağısındaki dört boncuğun her biri ise 1 değerini temsil eder (toprak boncuklar). Bir soroban içinde çubukların sayısı her zaman tek sayı olur. Temel modellerin genellikle on üç çubuğu vardır. Her çubuk bir basamağı temsil eder.

Rus Abaküsü - Schoty (Şoti)

Aynı şekilde, eski SSCB’de, sayı boncuğu stchoti (şoti) adıyla bilinir- modern yazar kasaların yanında yaşamaya devam etmekte, dükkanlarda, büyük devlet kurumlarındaki (otellerde, bankalarda, Gum’da…) ücret hesabında baş rolü oynamaktadır.